MYSPACE – YOUTUBE – SIRADAKİ?

---

Dijital kültürün işte böyle liberal bir özelliği var - kimsenin gem vuramadığı. Her an her saniye birisi parlak bir fikrini hayata geçirebilir.

---

90lı yılların sonu, 2000li yılların başında yaşanan internet çılgınlığından sonra ortalık süt liman olmuştu; artık daha elle tutulur, ayakları yere basan projelerin ürünleştiğini ve ticari başarı kazandığını izlemeye başlamıştık.

Ancak son bir yıl içinde iki önemli satış gözleri yeniden bu çılgın dünyaya çevirdi. Bunlardan ilki medya devi R. Murdock’un sahibi olduğu News Corp.’un Myspace.com isimli web sitesini 2005 yazında 580 milyon dolara almasıyla gerçekleşmişti.

Myspace.com sitesi isminin de biraz çağrıştırdığı gibi içi pek de dolu olmayan, kişilerin birbiri ile tanışıp, sosyalleşmesi için kurulmuş bir web sitesiydi. Myspace.com türü örnekler, internetten önceki dijital kültürde de bölgesel olarak yer alıyordu ancak Myspace.com bu imkanı global boyuta taşımıştı.

Myspace.com’dan sonra şimdi de ikinci bomba patladı. Üyelerin kendi çektikleri ya da bir yerlerden kayıt ettikleri video klipleri sörfçülerle paylaştıkları Youtube.com sitesi, Ekim ayı içinde Google tarafından 1 milyar 600 milyon dolara satın alındı.

Youtube’un içi biraz daha dolu. Ancak temelde bu sitede de bireylerin sosyalleşmesine, birbiri ile etkileşim kurmasına imkan sağlayan bir öz var. Myspace.com’da bunu kişisel özellikler vb sağlıyorken Youtube.com’da doğrudan video klipleri bu aracı rolünü oynuyor.

Youtube.com’un “başarısı” uzmanlar tarafından da incelenmekte, tartışılmakta. Sonuçta bu firma da artık duymaya alıştığımız bir hikayeye sahip. Yine iki kafadar; yine bir şey yapmak isteyip de internette bunu bulamamaları; yine garaja kapanıp ortaya parlak bir fikirle çıkmaları.

Youtube.com’u kuranlar aslında üç kişiymiş ama birisi daha sonra, “ileride bu firmayı milyonlarca dolara satarsak, teknoloji dergilerine üç kişi çıkmamız yakışık almaz” diye düşünmüş olacak ki, sonradan ortaklıktan ayrılmış; firmaya danışman olmuş. Kalan iki kafadarın bu satıştan ceplerine (en azından kağıt üzerinde) giren para ise yarımşar milyar dolar.

19 ay önce bu arkadaşların internette arayıp da bulamadıkları ve garaja kapanmalarına neden olan şey neymiş dersiniz? Dijital kameralarıyla çekip de arkadaşlarıyla paylaşmak istedikleri video klibi paylaşacak bir ortam bulamamış olmaları.

Doğal olarak tartışılmakta olan şey, 19 ay önce dünyaya gelmiş bir tekno-bebeğe 1.6 milyar dolar vermenin ne kadar mantıklı olduğu. Bir yandan da Google’un rakibi olan kimi firmaların tepe yöneticileri, Google’ı akılsızlıkla, gereğinden fazla para vermekle suçluyorlar.

Kimin haklı olduğunu zaman içinde göreceğiz.

Bu iki örnekten yola çıkarak, yakın gelecekle ilgili tahminde bulunmak gerekirse, acaba bizi neler bekliyor?

Internet çılgınlığı geri mi dönüyor? Bu iki satış, garaja kapanma potansiyeli olan ikilileri yeniden motive edecek mi? Karşımıza yepyeni, kimsenin düşünmediği, ya da pek çoğumuza “tüh bunu nasıl akıl edemedim” dedirtecek şeyler çıkacak mı?

Dijital kültürün işte böyle liberal bir özelliği var - kimsenin gem vuramadığı. Her an her saniye birisi parlak bir fikrini hayata geçirebilir. Darbenin nereden geleceği, hangi hızda geleceği hiç belli olmaz.

Peki neden bütün bu devrimsel çıkışlar Amerika’da ya da Avrupa ülkelerinde oluyor? Neden örneğin Türkiye gibi ülkelerden de böyle “birkaç tahtası eksik” ikililer çıkamıyor? Yoksa bunun nedeni evlerimizde müstakil garajların olmaması mı?

Diğer ticari alanları bilemem, ancak iş teknolojiye, internet dünyasına geldiğinde burada herkes hizaya girmiş eşit durmakta. 1,6 milyar dolara birbuçuk yıl önce açtıkları siteyi satan iki kişinin o zaman önlerindeki imkan ve engeller ne idiyse başka ülkelerdeki kişilerin önlerindeki imkan ya da imkansızlıklar da aynıydı.

O halde geriye “altyapı yetersizliği” bahanesi dışındaki diğer (gerçek) sebepler kalıyor. Örneğin vizyon sahibi olmamak gibi, yaşama bir tutkuyla bağlı olmamak gibi, bireylerin hayatta ne istediğini bilebilmelerini sağlayacak şekilde yetiştirilememiş olmaları gibi.

Ama bunların teknolojiyle, internetle ne ilgisi var? Doğrusu ben de bir anlam veremiyorum!

---

Cumhuriyet Bilim Teknoloji - Ooof Off Line Köşesi - 20 10 2006