Cuma, Ekim 09, 2009

GOOGLE’A GÖRE EĞLENCE DÜŞKÜNÜ ve TEMBELİZ


Google arama eğilimlerinin gösterdiği üzere Türkiye’de internet eğlence amaçlı kullanılmakta, URL satırına web site adresi yazmak yerine bu iş için Google “taciz edilmekte”.


Ağustos ayı içinde Google’un, arama eğilimlerini Google Arama Trendleri adıyla Türkçe olarak da hizmet vermeye başlamasından olacak bazı medya kuruluşlarında haber oldu. Haber bu hizmeti doğrudan tanıtmak yerine, son dönemde Türkiye’den yapılan aramalarda ekonomik krizin de bir göstergesi olarak iş aramaya yönelik anahtar kelimelerin daha sık kullanıldığının tespitiyle ilgiliydi.

Keşke öyle olsa. Birkaç yıl önce (Kasım 2006) Google’da yapılan aramalar yine yalan yanlış haberlerin kaynağı olmuştu. O kez de İzmirlilerin pornografik konularda aramalar yaptığı ile ilgiliydi. O zaman da bu köşede belirtildiği üzere (Bkz 11 Kasım 2006 – İzmirliler Google’da Ne Arıyor?) Google Arama Trendleri hizmeti, hacimsel değil orantısal bilgiler vermektedir. Biraz da bundan olacak bu hizmetin adı “Google Arama İstatistikleri” değil “Google Arama Trendleri”dir.

Eğilim analizi yapıldığı için de toplam arama adetleri yerine normalleştirilmiş oransal bilgiler sunulmaktadır. Örneğin bir ülkeden belli bir dönemde en çok aranan kelime 500 bin kere aranmış olsun. Bu kelime eğilim grafiklerinde 100 birim ile gösterilir. Bir başka kelime elli bin kere aranmışsa o kelime de grafikte 10 birim ile yerini alır.

Öte yandan eğilim grafikleri tüm kelimeler baz alınarak yapılabileceği gibi, belli bir tarih aralığı baz alınarak da sorgulanabilir. Keza sadece belli bir kelime grubu baz alınarak da arama yapılabilir.

Örneğin Türkiye’de eğilim bilgilerinin toplanmaya başladığı 2004 yılından beri yapılan google aramalarında en popüler kelime FACEBOOK’tur. Şehirlere göre kırılımına bakıldığında bu kelimenin en çok Edirne (100), Zonguldak (96), Muğla(85), İzmir (83), Karaman(82) şehirlerinden arandığı görülür. Parantez içindeki sayılar da birbirine göre orantılıdır. Yani Edirne’den yapılan her 100 “facebook” aramasına karşın Karaman’dan 82 arama yapılmıştır.

Tüm zamanların eğilimleri incelenirse facebook kelimesini sırasıyla oyun(70), mynet(65), youtube(50), oyunlar(45), indir(40), msn(35), milliyet(30), haber(30), hürriyet(25) kelimelerinin izlediği görülür.

2004-2009 dönemi arasında herhangi bir dönem analizi yapılabilir. Örneğin son bir yılın eğilimlerine bakıldığında yukarıdaki listenin kısmen değiştiği görülür (facebook-mynet-oyun-izle-oyunlar-video-milliyet-indir-hürriyet-haber).

Görüldüğü üzere ekonomik kriz Türk halkının şu iki eğilimini değiştirmeye yetmemiştir: Birincisi interneti eğlenmek, vakit öldürmek için kullanmak. İkincisi de adını bildiği bir web sitesine gitmek için URL satırına sitenin adını yazmak yerine onu google’un arama kutusunun içine yazıp, oradan gelen ilk linke tıklayarak siteye ulaşmak (facebook kelimesini imla hatası olmadan düzgün yazabilen bir kişi www.facebook.com yazmak yerine google üzerinden facebook’a erişiyorsa bu tembelliğin başka bir izahı olabilir mi?)

Öte yandan medyadaki haberlere konu olan durumu da irdelemekte fayda var. Doğal olarak “evde iş” gibi, “bayilik” gibi ifadeler de google’da aranmış. Ancak bu ifadeler, yapılan tüm aramalar dikkate alındığında ilk ona girecek miktarda değil. Ne 2004’ten beri ne de son bir hafta ya da bir ay içinde. Ancak bu ifadeleri bünyesinde barındıran aramaların eğilimlerine bakıldığında ortaya çıkan grafikler, Google Arama Trendleri isimli hizmetin nasıl çalıştığını anlamayanları yanlış yönlendirmekte ve görünen o ki hatalı manşetlerin atılmasına neden olmakta.

Son olarak, 2006 yılında pornografik içerikli aramalarda Türkiye’nin şehir bazındaki istatistiğine bakıldığında Doğu’daki kimi şehirlerimizin eline ne İzmir’in ne İstanbul’un su dökemediğini görüyoruz. İster Türkçe ister İngilizce kelimelerle olsun.

Not: Google’un ilgili hizmeti şu sitededir:

Cumhuriyet Bilim Teknoloji (1177) - Ooof Off Line Köşesi - 09 10 2009

Hiç yorum yok: