Cuma, Haziran 23, 2006

SADECE 109 SANİYENİZ VAR


Jakob Nielsen ile Hoa Loranger’in 1994’ten beri yaptıkları çalışma, web sayfalarının sörfçüler tarafından kullanılabilirliliği ile ilgili. Geçtiğimiz günlerde bir web sitesinde; son yayınladıkları kitap olan Prioritizing Web Usability (Web Kullanışlılığını Önceliklendirme)’dan yapılan bir derlemeye rastladım.

Bu derlemede web sitelerinde geçen bunca seneden sonra hala ısrarla yapılmakta olan sekiz önemli hata sıralanıyordu. Ana hatlarıyla bu sekiz önemli noktayı sizlerle paylaşmak istiyorum:

1. Nerede Olduğumu Her Zaman Bileyim: Daha hala bazı web sitelerinde bir sayfadan bir linki seçip de bir başka sayfaya gittiğinizde ya da orada işinizi bitirip geri döndüğünüzde, görsel anlamda size yardımcı olacak basit mekanizma olan “ziyaret edilmiş linklerin renginin değişmesi” gözlenmiyor. Bu da sörfüçünün site içinde hangi sayfada olduğunu anlaması konusunda kafasını karıştırabiliyor. Daha önce ziyaret edilen linklerin, ziyaret edilmeyenlerden görsel olarak ayırt edilebilmesini sağlayın.

2. Back/Geri Tuşunun İşlevini Küçümsemeyin: Bazı sitelerde, dikkatiniz çekmiştir, bir sayfadaki işinizi bitirip geri gitmeye kalktığınızda aynı sayfada çakılıp kalırsınız. Bu sayfa programlamayla ilgili bir şey. Her ne kadar bu tür web siteleri, her sayfalarına Geri Git diye özel linkler koysalar da kullanıcılar daha hala sol üst köşedeki GERİ/BACK tuşuna basarak geri gitmeyi tercih ediyor (buna ben de dahilim). O nedenle web sitesindeki her sayfada geri/back tuşunun beklendiği gibi çalışmasına özen gösterilmeli.

3. Tek Pencere Yeterli : Bazı web siteleri, ana sayfanın kaybolmaması ya da başka sebeplerden dolayı bazı ya da her linki ayrı bir pencerede getiriyor. Bu da sörfçüler için yarardan çok zarar demek. Mesela yukarıdaki geri’ciler her yeni açılan pencereden geri giderek kurtulamazlar – yeni pencereyi kapatmaları gerekir. Testler göstermiş ki mümkün olduğunca her sayfayı aynı tek pencereye getirmek daha kullanışlı.

4. Pop-up Kirliliği: Yeni pencere açmak gibi olumsuz işlevi olan bir özellik de çoğunlukla reklam amaçlı kullanılan pop-up pencereler. Bu da sörfçülerin nefret ettikleri şeyler listesinde. Mümkün olduğunca web sitenizde yeni bir sayfa yüklenirken ya da başka bir sırada pop-up ekran açmayın.

5. Reklam Banner’ları Körlüğü : Pop-up ile birlikte ya da aynı pencerede kullanılan reklam amaçlı içerikle ilgili olarak sörfçülerin ilginç bir özellik geliştirdikleri tespit edilmiş. O da reklamların hiç okunmuyor olması. O nedenle reklam spotlarına ne kadar az başvurursanız, sayfanızın okunurluğu o kadar yükselir. Tabii eğer bu işten para kazanıyorsanız, o ayrı!

6. Jakob’un Kanununu Unutmayın: Kanun der ki “Internet kullanıcıları, zamanlarının çoğunu sizinkinden başka web sitelerinde harcar”. Web sitesinizin içeriği bu kurala uygun olarak hazırlanmalı. Bu konudaki standard da, yapılan testlere göre, 1 dakika 49 saniyede. Toplam 109 saniye içinde kullanıcının ilgisini çektiniz çektiniz. Yoksa terk edileceğiniz aşikardır.

7. Kafa Karıştırmayın : Sörfçülerin en büyük beklentilerinin başında, bir web sayfasındaki içeriğin kolay okunabilir tümcelerden oluşması imiş. Bu pek şaşırtıcı gelmemeli. Günümüzün görsel dünyasında, internet nedeniyle uzun uzun bilgisayar ekranından bir şeyler okumak işkenceye yakın bir durum. O nedenle basit tümceler, kullanışlılığı artıran bir özellik.

8. Kullanışlı Olmak için Okunaklı Olun : Yukarıdaki madde ile paralellik arz eden diğer bir özellik de web sayfalarındaki metinlerin şeklen de okunabilir biçimde olmaları. Uzun paragraflardan oluşan küçük fontlu sayfalar beni okuma demek anlamına geliyor yani. Gözle tarama yapacak şekilde tasarlanmış sayfaların okunma ve ilgi çekme oranı ise çok daha yüksek.

“Okuma” olgusunun giderek işlevini yitirdiği günümüz dünyasında, bir web sitesi tasarlarken, yukarıdaki bu noktalara dikkat etmek her zamankinden çok daha büyük önem taşıyor.

http://www.useit.com/prioritizing/


Cumhuriyet Bilim Teknoloji - Ooof Off Line Köşesi - 23 06 2006

1 yorum:

Huysuz Orta Yaşlı dedi ki...

Tüh ya, 108 saniye olsa idi Lost dizisi ile bağlantı kurulabilecekti ( http://www.lost.com/ ). 1 saniyelik fark acaba hesaplama hatası olabilir mi?