Ülkemizde de tüm dünyada olduğu gibi kablosuz erişim ile ADSL imkanlarının yaygınlık kazanmasıyla birlikte internet kullanımı hızlı bir artışa geçti.
Artık sadece ev ya da iş yerlerinde değil, cafelerde, restaurantlarda, havaalanlarında laptopunu açmış internete erişenleri görmek yadırganmayan bir tablo haline geliyor.
Hal böyle olunca hala şifreli kod gibi görünen web site isimlerini yazmak, akılda tutmak zorlaşıyor. http:// ön takısı ne zaman kullanılır; ne zaman gerek yoktur? Sadece www. yazarak başlasam acaba istediğim web sitesine gidebilir miyim? Hele bir de yabancı basındaki reklamlara baktığınızda göreceğiniz adresler kafanızın iyice karışmasına yol açabilir. Örneğin Nike.com yazan bir reklamdaki web sitesine gitmek için nike.com mu yazacağım; www.nike.com mu yoksa http://www.nike.com mu?
Eğer bu yeterli değilse işi zorlaştırmaya devam edelim. Ya web sitesine gitmek istediğiniz ismin içinde Türkçe harf varsa ne olacak? www. adresine bu harfleri mi yazacaksınız yoksa ş yerine s, ç yerine c gibi dönüştürme mi yapacaksınız?
Bu aşamayı da sağduyu ile geçtiğinizi varsayalım. Peki adres .com ya da .com.tr ile mi bitecek? Yoksa .gov.tr .bel.tr gibi takılar mı kullanmak zorundasınız?
Eğer internette gezmeye yeni başlıyorsanız bunların hepsinin altından kalkmak zor. Bu zorluğu şimdiye dek yenmede Google gibi arama motorları yardımcı oluyordu. Kadıköy Belediyesi'nin web site adresini bilmiyorsanız, www.google.com adresine gidip oradan kadıköy belediyesi diye arama yaptığınızda karşınıza gelecek site listelerinden birisi belediyenin resmi web sitesi olacaktır.
Öte yandan son dönemde ortaya çıkan ilginç bir durum, bu konuda da rahat bir nefes almayı engelliyor. Örneğin google'da başarısızlık anlamına gelen İngilizce "failure" kelimesini ararsanız karşınıza gelecek olan ilk site adresi ABD Başkanı George Bush'un Beyaz Saray sitesindeki resmi biyografisi oluyor. Google'un "liberal" listeleme mantığının suistimal edilmesi sayesinde.
Şimdi bu konuları, özellikle de ülkeye özgü harflerden oluşan kelimelere sahip kişi ya da kuruluşların web siteleri ile .com, .gov gibi uzantılarının akılda tutulmasına gerek bırakmayan yeni bir hizmet tüm dünyayla birlikte ülkemizde duyuruldu.
Basitçe web tarayıcınızın adres satırına gitmek istediğiniz kişi, kuruluş ya da web sitesinin orijinal adını yazıyorsunuz. Tarayıcınız sizi doğrudan ilgili siteye yönlendiriyor. Yukarıdaki örneğe geri dönersek, adres satırına sadece kadıköy belediyesi yazmanız (ö harfi ile ve www gibi .bel.tr vb gibi ön ve son takıları yazmadan) yeterli. Tarayıcınız sizi doğrudan, belediyenin web sitesine yönlendirecek (görecesiniz ki bu sitenin tam (teknik) adresi http://yeni.kadikoy.bel.tr/ imiş).
Bunun için, tarayıcınıza ek bir yazılım yüklemeniz gerekmekte. Bu hizmeti sunan Netpia firmasının web sitesinden (www.netpia.com.tr) indirip yükleyeceğiniz bu program sayesinde artık com.tr lere http lere güle güle diyebilirsiniz.
Zaman içinde bu hizmetin yaygınlaşması sayesinde bu ek yazılıma gerek bile kalmayabilir. Çünkü internete bağlanmak için abonesi olduğunuz internet firması kendi ana bilgisayarlarında bu düzelemeyi yaparlarsa binlerce milyonlarca internet kullanıcısının bu yazılımı kendi bilgisayarına yüklemesine gerek bile kalmayacak. Ancak şimdilik, internet firmanızın bu yazılımı yüklemesini beklemek yerine siz doğrudan Netpia'nın web sitesinden yazılımı ücretsiz olarak bilgisayarınıza indirip yükleyebilirsiniz.
Ufak bir not : Yüklemeyi tamamlandıktan sonra, varsa açık olan tarayıcılarınızı kapatıp yeniden açmalısınız. Yeniden açtığınızda yazılım çalışmaya başlayacaktır.
İlk etapta pek de gerekli bir imkan gibi görünmeyebilir. Ancak gerçek yaşamda adını bilip de web sitesini bilmediğiniz pek çok yerin internet sitesine bu yolla erişebilirsiniz.
Böylece artık firmaların reklamlarında uzun uzun web sitesi adresleri görmemiz, onları aklımızda tutmamız gerekmeyecek. Gerçek dünyada adı neyse internette de aynı isimle o web sitelerine ulaşabileceğiz.
Netpia firması kelimeleri iki gruba ayırmış. Doğrudan ilgisi olmayan kişilerin bazı isimleri çıkar amaçlı kullanmasını engellemek için bir grup kelime, isim rezerve edilmiş. Örneğin Burgaz Adası diye arama yaparsanız firmanın ilgili uyarı mesajı ile karşılaşıyorsunuz. Ancak cumhuriyet kelimesini girdiğinizde tarayıcı sizi doğrudan Cumhuriyet Gazetesi'nin web sitesine yönlendirmekte.
http://www.netpia.com.tr
Artık sadece ev ya da iş yerlerinde değil, cafelerde, restaurantlarda, havaalanlarında laptopunu açmış internete erişenleri görmek yadırganmayan bir tablo haline geliyor.
Hal böyle olunca hala şifreli kod gibi görünen web site isimlerini yazmak, akılda tutmak zorlaşıyor. http:// ön takısı ne zaman kullanılır; ne zaman gerek yoktur? Sadece www. yazarak başlasam acaba istediğim web sitesine gidebilir miyim? Hele bir de yabancı basındaki reklamlara baktığınızda göreceğiniz adresler kafanızın iyice karışmasına yol açabilir. Örneğin Nike.com yazan bir reklamdaki web sitesine gitmek için nike.com mu yazacağım; www.nike.com mu yoksa http://www.nike.com mu?
Eğer bu yeterli değilse işi zorlaştırmaya devam edelim. Ya web sitesine gitmek istediğiniz ismin içinde Türkçe harf varsa ne olacak? www. adresine bu harfleri mi yazacaksınız yoksa ş yerine s, ç yerine c gibi dönüştürme mi yapacaksınız?
Bu aşamayı da sağduyu ile geçtiğinizi varsayalım. Peki adres .com ya da .com.tr ile mi bitecek? Yoksa .gov.tr .bel.tr gibi takılar mı kullanmak zorundasınız?
Eğer internette gezmeye yeni başlıyorsanız bunların hepsinin altından kalkmak zor. Bu zorluğu şimdiye dek yenmede Google gibi arama motorları yardımcı oluyordu. Kadıköy Belediyesi'nin web site adresini bilmiyorsanız, www.google.com adresine gidip oradan kadıköy belediyesi diye arama yaptığınızda karşınıza gelecek site listelerinden birisi belediyenin resmi web sitesi olacaktır.
Öte yandan son dönemde ortaya çıkan ilginç bir durum, bu konuda da rahat bir nefes almayı engelliyor. Örneğin google'da başarısızlık anlamına gelen İngilizce "failure" kelimesini ararsanız karşınıza gelecek olan ilk site adresi ABD Başkanı George Bush'un Beyaz Saray sitesindeki resmi biyografisi oluyor. Google'un "liberal" listeleme mantığının suistimal edilmesi sayesinde.
Şimdi bu konuları, özellikle de ülkeye özgü harflerden oluşan kelimelere sahip kişi ya da kuruluşların web siteleri ile .com, .gov gibi uzantılarının akılda tutulmasına gerek bırakmayan yeni bir hizmet tüm dünyayla birlikte ülkemizde duyuruldu.
Basitçe web tarayıcınızın adres satırına gitmek istediğiniz kişi, kuruluş ya da web sitesinin orijinal adını yazıyorsunuz. Tarayıcınız sizi doğrudan ilgili siteye yönlendiriyor. Yukarıdaki örneğe geri dönersek, adres satırına sadece kadıköy belediyesi yazmanız (ö harfi ile ve www gibi .bel.tr vb gibi ön ve son takıları yazmadan) yeterli. Tarayıcınız sizi doğrudan, belediyenin web sitesine yönlendirecek (görecesiniz ki bu sitenin tam (teknik) adresi http://yeni.kadikoy.bel.tr/ imiş).
Bunun için, tarayıcınıza ek bir yazılım yüklemeniz gerekmekte. Bu hizmeti sunan Netpia firmasının web sitesinden (www.netpia.com.tr) indirip yükleyeceğiniz bu program sayesinde artık com.tr lere http lere güle güle diyebilirsiniz.
Zaman içinde bu hizmetin yaygınlaşması sayesinde bu ek yazılıma gerek bile kalmayabilir. Çünkü internete bağlanmak için abonesi olduğunuz internet firması kendi ana bilgisayarlarında bu düzelemeyi yaparlarsa binlerce milyonlarca internet kullanıcısının bu yazılımı kendi bilgisayarına yüklemesine gerek bile kalmayacak. Ancak şimdilik, internet firmanızın bu yazılımı yüklemesini beklemek yerine siz doğrudan Netpia'nın web sitesinden yazılımı ücretsiz olarak bilgisayarınıza indirip yükleyebilirsiniz.
Ufak bir not : Yüklemeyi tamamlandıktan sonra, varsa açık olan tarayıcılarınızı kapatıp yeniden açmalısınız. Yeniden açtığınızda yazılım çalışmaya başlayacaktır.
İlk etapta pek de gerekli bir imkan gibi görünmeyebilir. Ancak gerçek yaşamda adını bilip de web sitesini bilmediğiniz pek çok yerin internet sitesine bu yolla erişebilirsiniz.
Böylece artık firmaların reklamlarında uzun uzun web sitesi adresleri görmemiz, onları aklımızda tutmamız gerekmeyecek. Gerçek dünyada adı neyse internette de aynı isimle o web sitelerine ulaşabileceğiz.
Netpia firması kelimeleri iki gruba ayırmış. Doğrudan ilgisi olmayan kişilerin bazı isimleri çıkar amaçlı kullanmasını engellemek için bir grup kelime, isim rezerve edilmiş. Örneğin Burgaz Adası diye arama yaparsanız firmanın ilgili uyarı mesajı ile karşılaşıyorsunuz. Ancak cumhuriyet kelimesini girdiğinizde tarayıcı sizi doğrudan Cumhuriyet Gazetesi'nin web sitesine yönlendirmekte.
http://www.netpia.com.tr
Cumhuriyet Gazetesi Bilim Teknik Eki'nde yayınlanmıştır (11 03 2006)
1 yorum:
Makalenin başlığı yanlış...Türkçe harf ne demek? "ç", "ğ" gibi harfler Türkçe de "k" harfi, "r" harfi yabancı mı? Yapmayın sayın Türkoğlu, alfabemiz 29 harften olumaktadır ve hepsi de Türkçe harftir. Sizin demek istediğiniz (ve bunu söylemek isteyen herkesin kullanması gereken doğru yazılış) "Türkçe aksanlı harf" olmalıdır.
29 harfi "bu Türk, bu Macar, bu Japon" diye ayırmayalım lütfen.
Hepsi bizim.
Yorum Gönder