Cuma, Ocak 25, 2008

BEDAVA MÜZİK HAYAL DEĞİL!


Dijital ortamın getirdiği en önemli sorun; aynılar arasından sıyrılarak dikkat çekebilmek. Zaman geçip de ücretsiz müzik türü hizmetler belli bir olgunluk ve doygunluk düzeyine eriştiğinde artık müzisyenler bir sonraki albümlerinin ya da müzik parçalarının kitlelerin dikkatini çekebilmesi için sanatsal anlamda daha da çok çalışacak zorunda kalacaklar.


Birkaç hafta önce dijital ortamdaki müziğin bedava olması gerektiğini belirten bir yazı yazmıştım. Gerek teknoloji gerekse de müzik dünyasından farklı görüşler geldi. Ancak bunların ortak bir özelliği vardı. Hiçbirisi müziğin bedava olmaması gerektiğini savunmuyor, daha ziyade bedava olduğu taktirde kendilerince önemli gördükleri kimi hususların nasıl çözülebileceğini soruyor ya da sorularına yine kendileri cevap veriyordu.

Yazının mürekkebi kurumadan medyada bu konudaki kimi gelişmeleri duyar olduk. Bazı müzik grupları yeni albümlerini sadece internetten müzisyenlere sunmaya başladı. Bazıları bununla da kalmadı; müziklerini ücretsiz yaptı.

En son bomba da yeni yılın ilk günlerinde TTNET’ten geldi. TTNetMüzik adıyla lansmanını yaptıkları yeni hizmet sayesinde TTNET aboneleri 80 bin adet yerli müzik parçasını bilgisayarlarına indirme ve dinleme imkanını elde ettiler. Hem de bir kuruş para ödemeden.

Mü-Yap’ın şemsiyesi altındaki bu müzik parçaları içinde doğal olarak en dikkati çeken ve kampanyayı sırtlayan Tarkan’ın en son çıkan albümü Metamorfoz’un da ücretsiz olarak edinilebileceğiydi.

Bu yaklaşımlarından dolayı hem TTNET’i hem de Mü-Yap’ı kutlamak gerek.

İlk akla gelen soru olan telif ücretleri ne olacak konusunu TTNET çözmüş durumda. İndirilen müzik parçaları için Mü-Yap’a bir telif ödeyecekler. Doğal olarak müzisyenin hakkı korunmuş olacak. TTNET bunu amme hizmeti olarak sunmuyor elbette. TTNET’in bu hizmetinden faydalanmak için TTNET abonesi olmak gerekiyor. Daha çok müzik indiren bir abone daha geniş bir bant aralığına gereksinim duyacak. Bu da abonelerin tarifelerini değiştirme gerekliliğini gündeme getirecek ki TTNET’in para kazandığı nokta da burası.

Müziğin dijital dünyada bedava olması yolunda bu olası pek çok yöntemden birisi. Öte yandan bu yöntemi yabana da atmamak gerek çünkü bu konuda Türkiye’nin gerisinde kalan pek çok ülke ya da bölge için bu yöntem çok ciddi anlamda bir örnek teşkil edebilir.

Gerek müzisyenler gerekse de Mü-Yap gibi kuruluşlar zaman içinde şunu da görecek. Şimdiye dek hotel, restaurant, radyo, TV gibi ortamlarda alenen yayınlanan müzik parçaları için hakları oldukları halde bir kuruş bile elde edemiyorken, teknolojinin şeffaflığı sayesinde internet ortamından indirilen her bir müzik parçası için tıkır tıkır teliflerini alabilecekler.

Dijital ortamda bedavalaşan müziği sadece telif açısından değerlendirmemek gerek. Bence bunun sanatsal anlamda da önemli bir etkisi olacak. Nedir o? Dijital ortamın getirdiği en önemli sorun; aynılar arasından sıyrılarak dikkat çekebilmek. Zaman geçip de bu ücretsiz hizmetler belli bir olgunluk ve doygunluk düzeyine eriştiğinde artık müzisyenler bir sonraki albümlerinin ya da müzik parçalarının kitlelerin dikkatini çekebilmesi için sanatsal anlamda daha da çok çalışmak zorunda kalacaklar.

Bu risk bugün yolun başındaki, henüz ismini duyuramamış müzisyenler için geçerliyken, dijital dünyada en yenisinden en ünlüsüne kadar tüm sanatçıların ortak özelliği haline gelecek.

Yeni bir albüm ya da parça yapmak stüdyo kayıtlarının ötesinde bir maliyet gerektirmeyen bir iş olduğunda arz yükselecek ve talep eden konumundaki müzikseverler çok daha seçici olabilecekler.

Bugün bu olguyu TV dizilerinde görüyoruz. Kadrosunda hiçbir önemli ismi barındırmayan kimi diziler inanılmaz reyting alırken, ağır topların yer aldığı pek çok dizinin birkaç haftadan sonra yayından kalktığını görüyoruz.

İlk bakışta bu ağır toplara saygısızlık gibi görülebilir ama zamanla ağır topların da çok daha seçici olmalarına neden olacaktır. Hatta bununla da kalmayacak ve sanatsal faaliyetin sadece isim sahibi olmaktan geçmediğini, sanatsal içeriğin her zaman en önemli unsur olduğunu gün ışına çıkaracak.

Böylece toplumun ne kadar statükocu olduğunu anlama açısından internet önemli bir turnusol kağıdı işlevi görecek.

Cumhuriyet Bilim Teknoloji - Ooof Off Line Köşesi - 25 01 2008

Hiç yorum yok: